Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD), 895 üye iş insanıyla gerçekleştirdiği ‘Ekonomi Anketi’nin sonuçlarını açıkladı. Sonuçlara göre, 2022 yılı yatırım, ihracat ve istihdam alanında önemli fırsatlar barındırıyor.
Ekonomi Anketi kapsamında, ilk olarak ‘2021 yılında iç satışlarının, önceki yıla kıyasla ne yönde değiştiği’ soruldu. Ankete katılan üyelerin yüzde 46’sı bu soruya ‘arttı’ cevabını verirken, ‘azaldı’ yanıtını verenlerin oranı ise yüzde 37 oldu. 2021’in ilk 9 ayına ilişkin yüzde 11,7’lik GSYİH büyümesinde iç tüketimin katkısı 8,2 puan olmuştu. Bu bağlamda ankete katılan üyelerin yüzde 46’sı Türkiye ekonomisinin iç talep kaynaklı büyümesine destek verdikleri açıkladı.
Kapasite kullanımı artış kaydetti
MÜSİAD üyelerine yöneltilen ikinci soru ise 2020’ye kıyasla kapasite kullanımlarının ne yönde değiştiği oldu. Üyelerin yüzde 41’i kapasite kullanımlarının artış kaydettiğini, yüzde 35’i azaldığını, yüzde 24’ü ise değişmediğini ifade etti. Bu veriler; Türkiye’de 2021 yılının başında yüzde 75,4 seviyesinde olan imalat sanayi kapasite kullanımının, yıl sonu itibarıyla yüzde 78,7’ye yükselmesini teyit etti.
İhracat performansı güçlendi
Üyelere, ihracat süreçlerinin önceki yıla kıyasla ne yönde değiştiği sorulduğunda, yüzde 36’sı bu soruya ‘arttı’ cevabını verirken, yüzde 19’u ihracatlarının azaldığını, yüzde 45’i ise değişmediğini ifade etti. Önceki yıla göre ithalat seyrinin değerlendirilmesi noktasında ise anket katılımcılarının yüzde 25’i ‘arttı’, yüzde 22’si ‘azaldı’, yüzde 53’ü ise ‘değişmedi’ cevabını verdi.
Öz sermaye yatırımları yükselişe geçti
Üyelerin yüzde 39’u önceki yıla göre yatırımlarının arttığını, yüzde 35’i ise azaldığını ifade etti. Yeni yatırımların önündeki en büyük engel olarak öne çıkan yüksek faiz oranlarının, Türkiye ekonomisindeki büyümeyi sınırladığı dikkat çekti. Üyelerin yüzde 59’u öz sermaye, yüzde 32’si kredi, yüzde 9’u ortaklık, yüzde 0,5’i ise halka arz yöntemiyle yatırımlarını artırdığını vurguladı.
İstihdam artışı devam etti
Ocak 2021’de 27,7 milyon düzeyinde olan toplam istihdam, Ekim 2021 dönemi itibarıyla 29,6 milyona yükseldi. Böylece 10 ayda ilave 1,9 milyon istihdam alanı oluşturuldu. Bir önceki yıla göre istihdam süreçlerini değerlendiren MÜSİAD üyelerinin yüzde 35’i istihdamlarının arttığını, yüzde 28’i ise azaldığını ifade etti.
Yüzde 52’si yeni ekonomi modelini olumlu buldu
Ekonomi Anketi’nde üyelere ‘Yeni Ekonomi Modeli’ kapsamında düşük faiz/rekabetçi dolar kurunun, 2022 yılında işlerine nasıl yansıyacağı sorulduğunda ankete katılan üyelerden ‘olumlu etkileyecek’ cevabı verenlerin oranı yüzde 52, ‘olumsuz etkileyecek’ diyenlerin oranı ise yüzde 17’de oldu.
İç satışlar artış gösterecek
Yurt içi satışlarının 2022 yılındaki muhtemel seyri analiz edildiğinde Ekonomi Anketi’ne katılan üyelerin yüzde 46’sı 2022’de yurt içi satışlarının artacağını ifade ederken, azalış beklentisi ise yüzde 28’e seviyesinde gerçekleşti.
Ankete göre, 2022 yılında ihracat potansiyellerinin artacağını belirten MÜSİAD üye sayısı yüzde 58 olurken, üyelerin yalnızca yüzde 9 ihracat süreçlerinin azalabileceği, yüzde 33 değişmeyeceği yanıtını verdi.
‘2022 yılının şirketiniz açısından 2021 yılına göre nasıl geçmesini bekliyorsunuz?’ sorusuna ankete katılan MÜSİAD üyeleri yüzde 58’i ‘daha iyi’, yüzde 20’si 2021 ile benzer şekilde, yüzde 22’si ise ‘daha kötü’ yanıtı verdi.
“Döviz girdi sorunu büyük oranda aşılacak”
Ekonomi Anketi kapsamında açıklamalarda bulanan MÜSİAD Genel Başkanı Mahmut Asmalı, 11 Eylül 2021’de gerçekleşen MÜSİAD 26’ncı Olağan Genel Kurulu’nun ardından 100 günü geride bıraktıklarını söyledi. Bu süreç zarfında Türkiye’yi yurt içinde ve dışında başarıyla temsil ettiklerini kaydeden Asmalı, “Farklı ülkelerle global iş birliklerine imza attık. Ticaret ve ihracat sürecimizi geleceğe taşıyacak inovatif iş modelleri geliştirdik. Yurt içinde 88 şubeye, yurt dışında ise 74 ülkede, 81 irtibat noktasına ulaştık. Değişik sektörlerde faaliyet gösteren 12 bin üyemiz ve 60 bin firmamız ile 1 milyon 800 bin kişiye istihdam sağlıyoruz.” dedi.
2021’in Türkiye’nin global arenada her yönüyle ayrıştığı ve öne çıktığı bir yıl olduğunu belirten Asmalı, şunları kaydetti: “Değişim parametrelerinin başında istihdam potansiyeli geliyor. 2021 yılı üçüncü çeyreği itibariyle hizmet, tarım, sanayi ve inşaat sektörlerinin istihdam süreçlerini, salgın öncesindeki seviyelerin üzerine çıkardıklarını gözlemliyoruz. Türkiye, 2021 yılı ihracat hedefi olan 211 milyar doları aştı ve 2021’i 225,4 milyar dolarlık rekor ihracatla kapattı. OVP kapsamında 2023 yılı için hedeflenen 242 milyar dolarlık ihracata 2022 yılında rahatlıkla ulaşabileceğine inanıyoruz. 2022 yılı ve sonrasında Türkiye ekonomisinde döviz girdi sorununun büyük oranda aşılacağına ve kalıcı bir şekilde cari fazla veren bir yapıya kavuşacağımıza eminiz. Türkiye; üretim, hizmet ve dağıtım potansiyeliyle lojistik alanında global bir hub olma yolunda ilerliyor. MÜSİAD olarak Türkiye ekonomisinin özellikle hizmet ihracatının artması ile 2022 yılında, 250 milyar dolarlık ihracat hedefini aşacağına inanıyoruz.”
“Beklentiler, TL’yi özendirme paketiyle pozitife döndü”
Küresel düzlemde bütün ülkelerin başlıca sorunu olan enflasyonun, 2022’de öncelikli gündem maddeleri olacağına değinen Asmalı, “20 Aralık 2021’de açıklanan TL’yi Özendirme Paketi sonrasında döviz karşısında hızlı bir değer kazanan Türk Lirası, iç piyasada fiyatlar üzerindeki maliyet enflasyonu baskısını ciddi oranda azalttı. Bu sürecin Türkiye ekonomisi için bir milat olduğuna inanıyoruz. Türkiye ekonomisinin 2022 yılına yönelik olumsuz beklentilerinin, TL’yi Özendirme Paketi’nin ardından hızla pozitife döndüğünü gözlemliyoruz. Üreticilerimiz, sanayicilerimiz, yatırımcılarımız ve girişimcilerimiz 2022’ye çok daha umutlu girdi.” değerlendirmesini yaptı.
“Önlem paketi ile TL üzerindeki manipülasyon sona erecek”
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin yatırım, üretim ve istihdam odaklı bir büyüme modeliyle yol alma sürecini MÜSİAD olarak desteklediklerini belirten Mahmut Asmalı, “Yüksek ihracata dayalı, cari açığı azaltıcı ve refah sisteminin, toplumun tamamına yansıtıldığı yeni bir ekonomik model inşa edildi. Bu süreçte MÜSİAD olarak üstümüze düşen her sorumluluğu yerine getireceğiz. TL mevduatlarındaki getirinin, kur artışı karşısında korunacak olması dolarizasyonu ciddi anlamda önleyecek. Bu düzenlemenin yanı sıra BES’te devlet katkısının artırılması, DİBS’e yönelik stopaj affı ve yastık altı olarak tabir edilen altın yatırımları için geliştirilecek yatırım araçları, vatandaşlarımıza döviz karşısında alternatif yatırım alanları sunacak. Söz konusu önlem paketiyle birlikte döviz kurunu yukarı yönde baskı altında tutan birçok unsur bertaraf edilecek ve TL üzerindeki algı manipülasyonu da sona erecek.” dedi.
“Üreten güçlü bir Türkiye için çalışıyoruz”
2022’nin Türkiye ekonomisi için güçlü büyüme sürecinin devam ettiği bir dönem olacağını belirten Asmalı, “İç talep, net dış talep ve yatırımlardaki değişimlerin her birinin büyümeye pozitif destek vereceğine inandığımız 2022 yılında Türkiye ekonomisindeki büyümenin, piyasa tahminlerini aşarak yüzde 5 civarında gerçekleşeceğine inanıyoruz. Söz konusu önlemlerin etkilerinin, piyasaya tamamen yansımasıyla, 2022’nin ikinci yarısı itibariyle, fiyatlar genel düzeyindeki artışların normal seviyelere yaklaşacağını öngörüyoruz. Üreten ve güçlü bir Türkiye için çalışmalarımız sürdüreceğiz.” diye konuştu.
“Ekonomi Anketi de pozitif büyümeyi destekliyor”
Mahmut Asmalı, 2021 yılı değerlendirmeleri ve 2022 yılı projeksiyonunun ardından geleneksel olarak her yılın son ayında MÜSİAD üyelerinin katılımıyla hazırlanan ‘Ekonomi Anketi’ sonuçlarının da Türkiye’nin büyüme hamlesini desteklediğini belirtti.
2021’de farklı bir yöntem izlendiğini ve üyelere yöneltilen 10 soruluk anket formatının, 21 soruya çıkarıldığını söyleyen Asmalı, “Bu sorulardan ilk 9’u geride bırakmış olduğumuz 2021 yılının değerlendirilmesini, kalan 12 soru ise 2022 yılına dair beklenti ve öngörüleri içeriyor. Anket çalışmasında dikkat çeken en önemli yansımalardan biri de MÜSİAD üyelerinin ‘TL’yi Özendirme Paketi’nin ardından 2022 yılına çok daha pozitif bir algıyla girmiş olmaları.” yorumunda bulundu.
