Döviz kurlarının yükselmesiyle birlikte birçok üründe fiyatlar arttırılmıştı. Ancak geçen pazartesi gününden itibaren kurlarda yaşanan düşüş sonrasında tüketiciler yükselen fiyatların yeniden geri çekilmesini beklemeye başladı. Bazı ürünlerde fiyat düşüşleri olsa da henüz istenilen seviyeye ulaşılmadı. Bu kapsamda fiyatları araştırmak üzere 81 ilde denetimler başladı. Market denetiminde ekipler, yağ, un, makarna, bakliyat, meyve sebze, temizlik ürünleri başta olmak üzere vatandaşın en çok ihtiyaç duyduğu ürün gruplarında fiyatları inceledi. Ürünlerin geliş fiyatlarıyla satış fiyatları, raf fiyatlarıyla kasa fiyatları arasında fark olup olmadığına bakıldı. İç Ticaret Genel Müdür Yardımcısı Adnan Benli, fahiş fiyat başta olmak üzere yönetmeliğe aykırılıklar durumunda 2021’de her bir ürün için en az 10 bin 900, en çok 109 bin lira ceza uygulandığını belirterek, yeni yılda bu cezaların yeniden değerleme oranında artarak alt sınırın 14 bin 860 liraya, üst sınırın da her bir ürün için 143 bin 860 liraya çıkacağını açıkladı. Şikâyetler üzerine denetim yaptıklarını belirten Benli, haksız fiyatlar konusunda vatandaşları ‘Haksız Fiyat Mobil Uygulaması’ ile ‘Alo 175 Tüketici Hakları’ ya da doğrudan ticaret il müdürlükleri aracılığıyla şikayet etmeye çağırdı.
ETİKETE DİKKAT
Bali, etiketlerde ürün fiyatının hangi gün değiştiği bilgisinin yer almak zorunda olduğuna dikkat çekerek fahiş fiyat olduğunu düşündükleri ürünlerin alış faturasını istediklerini belirtti. Vatandaşın döviz kurlarındaki düşüşün fiyatlara yansıtılmadığı yönünde şikâyet ve başvuruları üzerine denetim yaptıklarını vurgulayan Benli, “Bu işletmemizde de temel gıda ve ihtiyaç maddeleri, temizlik ürünleri ile sebze ve meyve başta olmak üzere vatandaşın temel ihtiyaçlarına yönelik ürünleri öne çıkararak denetim yaptık. Denetimlerde fahiş fiyat uyguladığını değerlendirdiğimiz ürünlere yönelik tedarikçi ya da üretici firma satış faturalarını alarak bakanlığımız bünyesindeki Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu’na intikal ettiriyoruz. Kurul, yaptığımız tespitler ve sunduğumuz belgeler neticesinde inceleme yaparak, fahiş fiyat artışı olan işletmeye cezai işlem uyguluyor” dedi. Vatandaşı haksız fiyat artışına karşı şikayette bulunmaya çağıran Benli, “Bakanlığımızın ‘Haksız Fiyat Mobil Uygulaması’, ‘Alo 175 Tüketici Hakları’ ya da doğrudan ticaret il müdürlüklerimize şikayette bulunulabilir. Özellikle nedeniyle yaşanan fiyat artışları nedeniyle 81 ticaret il müdürlüğümüz tarafından tüm ülke çapında denetimler yapılıyor ve bunlar devam edecek” diye konuştu.
‘FİYAT DEĞİŞİMİ ZAMAN ALACAK’
Sosyal medyada, ülke genelindeki zincir marketlere etiketlerini kurdaki düşüşe paralel indirmesi çağrısı yapılırken, Gıda Perakendecileri Derneği (GPD) Başkanı ve BİM İcra Kurulu Üyesi Galip Aykaç, süreci Hürriyet’e değerlendirdi. Aykaç, “Kurdaki düşüş memnuniyet verici. Bizim raf fiyatlarımızı belirleyen durum alış fiyatlarımızdır. Alış fiyatları aşağı gelirse bizler de raf fiyatlarını aşağı güncelleriz. Fiyatların aşağıya yön değiştirmesi zaman alacak gibi duruyor” dedi. Meselenin herkesin gündeminde olması gerektiğini ve asıl sorunun tedarik olduğunu anlatan Aykaç, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bir çok ürün grubunda arzda sıkıntı var. Buna kağıt, plastik, cam,metal ambalaj sorunu da eklenmiş durumda. Son birkaç haftadır tüketici talep artış davranışı da tedarik zincirini sekteye uğrattı. Üretim bugünlerde çok daha kıymetli hale geldi. Vatandaşın ihtiyacını kesintiye uğratmamak için biz perakendeciler çok gayret ediyoruz ilgili herkesten destek bekliyoruz.
AKARYAKIT FİYATLARI ÖNEMLİ
Türkiye Halciler Federasyonu (TÜRKHAL) Başkanı Yüksel Tavşan da, meyve sebze üretiminde tohumdan fideye, ısıtmadan paketlemeye, kasadan nakliyeye kadar her aşamanın dövize endeksli olduğunu belirterek, “Özellikle enerji, akaryakıt fiyatlarının düşmesi çok önemli. Bu mevsimde seraların büyük bölümü ısıtmalı. Yan malzeme ihtiyaçları örtü altı, nakliye paketleme, kasalama, o plastikler hep dövizle ilgili. Bunların fiyatlarının düşmesi üreticinin elini rahatlatacaktır. Ama sebze meyveye yansır mı? Dövizin yükseldiği son 1 ayda meyve sebze yükselmedi. Patates hallerde bile 4 lira perakende de 5-6 lira olması normal. Soğan hala 1 ila 1.5 lira. Portakal Mersin ve Finike türüne göre 3 ila 6 lira; mandalinanın işlenmişi 7 lira, normal dallar 3 lira. Halde salatalık 8-10 lira, ama domates hala ucuz. Türkiye genelinde hava çok soğuk; öyle olunca üretim azalıyor, fiyat yükseliyor. Mevsim sebze meyvelerinde fiyatlar son derece makul. Ama kurdaki düşüşlerin paketleme, kasalama gibi maliyetleri düşürmesi nedeniyle üreticiyi, halciyi rahatlatacağı kesin” dedi.
