Kurdaki yükselişi engellemek amacıyla getirilen korumalı TL mevduat hesabının toplamı 28 Ocak 2022 tarihi itibariyle 224.7 milyar lira, hesaplarından dönüşen tutar ise 72.3 milyar lira oldu. Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan edinilen bilgiye göre toplam tutar içinde 202 milyar lira ile gerçek kişilerin payı yüzde 89.9 iken, 22.6 milyar lira ile tüzel kişilerin payı da yüzde 10.1 oldu.
TEBLİĞ BEKLENİYOR
Gerçek kişiler için getirilen kur korumalı TL dönüşüm hesapları 11 Ocak 2022 tarihinde şirketler için de getirildi. Daha sonra dövizini bozduran şirketler için vergi avantajı sağlayan düzenleme TBMM gündemine geldi. Resmi Gazete’de 29 Ocak günü yayımlanan 7352 sayılı yasa ile döviz ve hesaplarını kur korumalı TL mevduat hesaplarına dönüştüren şirketlere kurumlar vergisi istisnası getirildi. Gelir İdaresi Başkanlığı da aynı gün şirketlerin merakla beklediği uygulamanın nasıl olacağını gösteren tebliğ taslağını görüşe açtı. Tebliğ taslağında, 4. geçici vergi dönemine ilişkin beyannamenin verilme tarihine kadar Türk lirasına çevrilen yabancı para hesaplarına ilişkin istisna uygulaması, yabancı paraların dönem sonu değerlemesinden kaynaklanan kur farkı kazançlarına ilişkin istisna, Türk lirasına dönüşüm tarihinde oluşan kur farkı kazançlarına ilişkin istisna, Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarının dönem sonu değerlemesinden kaynaklanan kazançlarda istisna, Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarından vade tarihinde elde edilen kazançlarda istisna, 4. geçici vergi döneminden sonra yani 18 Şubat 2022 tarihinden 31 Aralık 2022 tarihine kadar Türk lirasına çevrilen yabancı paralara ilişkin istisna uygulaması konularına açıklık getirildi.
KAPSAM NASIL OLACAK?
Tebliğ taslağına göre, mükelleflerin 31 Aralık 2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralar ve altın hesaplarıyla 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren (bu tarih dahil) açılacak işlenmiş ve hurda altın hesabı bakiyeleri istisna kapsamında olacak. Kendilerine özel hesap dönemi tayin edilmiş olan kurumlar vergisi mükellefleri de hangi özel hesap dönemine tabi olduklarına bakılmaksızın 31 Aralık 2021 tarihi itibarıyla çıkaracakları bilançolarını dikkate almak suretiyle bu bilançoda yer alan yabancı paralar ve altın hesaplarıyla 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren açılacak işlenmiş ve hurda altın hesabı bakiyeleri dolayısıyla bu istisnadan yararlanabilecekler. Kazançlarını bilanço esasına göre tespit eden gelir vergisi mükellefleri de aynı şartlarla bu istisnadan yararlanabilecek. Alacaklar ve verilen avanslar gibi hesaplarda izlenen yabancı paralar bu kapsamda istisnaya konu edilemeyecek.
ÖRNEKLERLE ANLATILDI
Tebliğ taslağında verilen bir örneğe göre 31 Aralık 2021 tarihi itibariyle bilançosunda 1 milyon olan şirket 14 Ocak 2022 tarihinde 6 ay vadeli ve yüzde 15 faizle hesabını dönüştürmüş olsun. 2 Şubat 2021 tarihinde alınan 1 milyon dolar 4. geçici vergi dönemini ilgilendirdiği için 1 Ekim 2021 tarihli 8.84 ve 31 Aralık 2021 tarihli 12.98 liralık kur dikkate alınacak. Şirketin 4. geçici vergi döneminin son beyan günü olan 17 Şubat 2022 tarihine kadar dövizini TL’ye dönüştürerek korumalı TL mevduatta değerlendirdiği için 4 milyon 140 bin lira kur kazancı için istisna uygulanabilecek. TL’ye dönüşümün 7352 sayılı Kanunun Resmi Gazete’de yayım tarihinden önce olması istisnadan yararlanmaya engel teşkil etmeyecek. Öte yandan, şirketin 31 Aralık 2021 tarihli bilançosunda yer alan 1 milyon dolara ilişkin olarak 1 Ekim 2021 tarihinden önceki dönemlere ilişkin dönem sonu değerlemesinden kaynaklanan kur farkı kazançları bu istisna kapsamında değerlendirilmeyecek.
