2022 SAĞLIK HARCAMALARI İSTATİSTİKLERİ
Vatandaşların sağlık sisteminden en iyi şekilde faydalanabilmesi, hükümetlerin temel görevlerinden biridir. Günümüzde sağlık hizmetlerinin birçoğu hatta tamamı devlet tarafından karşılanmakta bu tedavilerden çok az ücret kesintisi yapılmaktadır.
Birinci basamak sağlık hizmeti sunucularında yapılan hekim ve diş hekimi muayenesinden katılım payı alınmayacaktır. Diğer sağlık hizmeti sunucularında yapılan hekim ve diş hekimi muayenesi nedeniyle uygulanacak katılım payı tutarları aşağıda belirtilmiştir.
İkinci basamak resmi sağlık hizmeti sunucularında ……………… …………………………6 (altı) TL
Üniversiteler ile ortak kullanılan Sağlık Bakanlığı eğitim ve araştırma hastanelerinde……7 (yedi) TL
Üniversite hastanelerine bağlı üçüncü basamak sağlık hizmeti sunucularında………………….8 (sekiz) TL
Özel sağlık hizmeti sunucularında …………………………………………………………15 (on beş) TL.
Kesinti yapılmaktadır. Yukarıdaki bilgiler devlet hastanelerinde veya üniversite hastanelerinde geçerlidir. Birçok özel hastanede de SGK anlaşması bulunmaktadır ama doğal olarak devlet hastanelerinden yüksek fark alınmaktadır.
Tedavi ücreti ve ilaç kesintileri başta engelliler olmak üzere emeklilerden alınmamalıdır. Çünkü en düşük emekli maaşının 7500 TL olduğu bir ortamda bu maaş ile geçinmek oldukça zor hatta imkansızdır. Hastane ve sağlık kuruluşlarına en çok ihtiyacı olan kesim emekliler olduğu bir gerçektir.
Çünkü hepimiz her şeyin başı sağlık olduğunu biliriz ve söyleriz ama özellikle gençlik yıllarında sağlığımızı ön planda tutmayız. Kendimden bir örnek vererek devam edeyim.
Çalışma hayatıma ilkokul ikinci sınıfta manavlıkla başladım. Bu çalışma ortaokul lise yıllarında inşaat işçiliği, hamallık gibi güç odaklı işlerle devam ettikten sonra üniversite öğrenimi için İstanbul’a gittiğimde Tahtakale’de tezgahtarlıkla devam etti. Üniversite bitince ise aynı tempoda 22 yıl çalıştıktan sonra bir fabrikanın satış müdürlüğü görevini üslendim. Ayda ortalama 11000 km. direksiyon sallayarak tüm Türkiye’de bayilik ağını kurmaya çalıştım. Sonuçta önce bel fıtığı ve daha sonra diyaliz tedavisi alarak hayatımı idame ettirmek zorunda kaldım. Diyaliz hastalığının beraberinde getirdiği rahatsızlıklardan dolayı 28 hastanede tedavi oldum. Demem o ki tüm bu rahatsızlıklarımın tedavisi için çok az özel hastaneden tedavi aldım, birçoğunu devlet imkanlardan faydalandım.
Diyaliz hastasının devlete maliyeti aylık yaklaşık 6000 TL civarındadır.11 yıldan bu yana bu tedaviyi aldığıma göre devlet benim için yaklaşık 800000 TL civarında sadece diyaliz tedavim için sağlık harcaması yapmış oluyor. Diğer tedavi ücretlerini, ilaç bedellerini de kattığımızda devlete maliyetim 1000000 TL’nin üzerinde olacağı kesindir.
Devletin verdiği sağlık olanakları bu kadar geniş iken yapılan eleştiriler ve şikayetlerin gerçekle ilgisi yoktur. Kendi yaşadıklarımı anlamaya çalıştım. Eleştiri yaparken biraz da empati yapmak durumundayız.
Ülkemizde yaklaşık 29000 diyaliz hastası bulunuyor. Bu hastaların devlete aylık maliyeti 174.000.000 TL, yıllık maliyeti ise 2,088,000,000 TL dir. Bu rakam sadece diyaliz hastalarının maliyetidir. Diğer kemoterapi alan hastalar, onkoloji hastalıkları ve daha birçok hastalıkların devlete maliyetini hesaplamaya kalkarsak inanılmaz sonuçlar ortaya çıkacağı kesindir. Dolayısıyla eleştiri yaparken okuyup, araştırmak son derece önemlidir. Aşağıda TÜİK tarafından kamuoyu ile paylaşılan 2022 yılı sağlık harcamaları istatistiklerini görebilirsiniz.
Toplam sağlık harcaması %71,5 artarak 606 milyar 835 milyon TL oldu
Toplam sağlık harcaması 2022 yılında bir önceki yıla göre %71,5 artarak 606 milyar 835 milyon TL’ye yükseldi. Genel devlet sağlık harcaması %65,4 artarak 463 milyar 516 milyon TL’ye ulaştı. Özel sektör sağlık harcaması ise %94,4’lük bir artış oranı ile 143 milyar 319 milyon TL olarak tahmin edildi.
Toplam sağlık harcamasının %76,4’ü genel devlet bütçesinden karşılandı
Genel devlet sağlık harcamasının toplam sağlık harcamasına oranı 2022 yılında %76,4, özel sektör sağlık harcamasının oranı ise %23,6 olarak gerçekleşti. Genel devlet ve özel sektörün alt bileşenlerine bakıldığında, 2022 yılında Sosyal Güvenlik Kurumu %44,2, merkezi devlet %31,6, hane halkları %18,5, sigorta şirketleri %2,7, hane halklarına hizmet eden kâr amacı gütmeyen kuruluşlar ile diğer işletmeler %2,4, mahalli idareler %0,6’lık bir paya sahip oldu.
NOT: Diğer sağlık harcamaları, hane halklarına hizmet eden kâr amacı gütmeyen kuruluşlar ve diğer işletmelerin yaptığı sağlık harcamalarını kapsar.
Cari sağlık harcaması %68,0 artarak 555 milyar 944 milyon TL oldu
Cari sağlık harcaması 2022 yılında bir önceki yıla göre %68,0 artarak 555 milyar 944 milyon TL’ye yükseldi. Sağlık harcamaları kapsamındaki yatırımlar %121,1 artarak 50 milyar 891 milyon TL’ye ulaştı.
Toplam sağlık harcamasının %50,3’ü hastanelerde yapıldı
Toplam sağlık harcamasının sağlık hizmeti sunucularına göre dağılımı incelendiğinde, ilk üç sıra 2022 yılında da değişmedi. Sağlık hizmetleri ve ürünleri satın almak için başvurulan sağlık kurumları içerisinde en büyük payı 2022 yılında %50,3 ile hastaneler oluşturdu. Hastaneleri sırasıyla %21,7 ile perakende satış ve diğer tıbbi malzeme sunanlar ve %10,6 ile ayakta bakım sunanlar izledi.
Kişi başına sağlık harcaması %69,8 artarak 7 bin 141 TL oldu
Kişi başına sağlık harcaması 2021 yılında 4 bin 206 TL iken, 2022 yılında %69,8 artarak 7 bin 141 TL’ye yükseldi.
Toplam sağlık harcaması gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYH) %4,0’ını oluşturdu
Toplam sağlık harcamasının GSYH’ye oranı 2021 yılında %4,9 iken, 2022 yılında %4,0 oldu. Cari sağlık harcamasının GSYH’ye oranı 2021 yılında %4,6, 2022 yılında %3,7 olarak hesaplandı.
Hane halkı cepten sağlık harcamasının toplam içindeki payı %18,5 oldu
Hane halkları tarafından tedavi, ilaç vb. amaçlı yapılan cepten sağlık harcaması 2022 yılında bir önceki yıla göre %98,8 artarak 112 milyar 18 milyon TL’ye ulaştı. Hane halkı cepten sağlık harcamasının toplam sağlık harcamasına oranı 2022 yılında %18,5 olarak gerçekleşti.
AÇIKLAMALAR
Bu haber bültenindeki sağlık harcamaları istatistikleri, finansman kurumları ve hizmet sunucuları detayında verilmiştir. Çalışmada; harcama rakamları esas alınmış olup, kurumsal nitelikli veriler idari kayıtlar aracılığıyla, hane halklarının cepten yapmış olduğu sağlık harcamaları ise Ulusal Hesaplar kapsamındaki yerleşik hane halkı sağlık harcamaları ile Hane halkı Bütçe Anketi sonuçlarına dayalı olarak tahmin edilmiştir.
Kaynak: TÜİK
ZAFER ÖZCİVAN
Ekonomist-Yazar
