Leyla İLHAN

Evlilik sezonunun başlamasıyla birlikte bu yıl 1 milyona yakın çiftin dünya evine girmesi bekleniyor. Ancak sadece mobilya, beyaz eşya ve kiralık ev için ortalama ayrılması gereken bütçe ortalama 120 bin TL’ye ulaştı. Yükselen fiyatlara karşın, evlilik hazırlıklarında en büyük maliyet kalemi olan mobilya ve beyaz eşya alımında kredi kartına en fazla 9 aylık taksit sunulması, evlenecek gençleri ya banka kredisine ya da ikinci ele yönlendiriyor. Mobilya ve beyaz eşya temsilcileri, enflasyon ortamında artan fiyat ve düşen alım gücüne çözüm için kredi kartı taksit oranlarının 24 aya çıkmasını istiyor. Bazı dernekler harekete geçerek taksit artırımı için BDDK’ya başvurularını yaptı.

24 ay taksit satışları artırır

Türkiye’de her yıl 650 bin civarında evlenme ve 200-250 bin oranında boşanma gerçekleştiğini kaydeden Doğanlar Yönetim Kurulu Başkanı ve Türkiye Mobilya ve Yatak Sanayicileri Derneği (MOYSAD) Derneği Başkan Vekili Davut Doğan, “Ev değiştirenlerle birlikte 1.2 milyon civarında ev ihtiyacı oluyor. BDDK taksit oranları geçen yıl 9’a çekmişti. Ancak bu enflasyon ortamında fiyatlar arttı, alım gücü düştü. Bu açıdan gençlerin evlenmesine destek olmak amacıyla taksitlerin uzatılması son derece faydalı olacak. Sektörün beklentisi 24 ay. MOYSAD olarak BDDK’ya başvurumuzu yaptık” dedi.

Halihazırda daha çok modül ve ekonomik ürünlere kayış olduğunu anlatan Doğan, “Ya da gidip yüksek faizle kredi kullanarak mobilya alıyor. Bu da tüketicinin aleyhine bir durum. Eğer 24 ay taksit sistemi gelirse satışlara yüzde 10’luk artış getirir” diye konuştu.

Ev kiralama 20 bin TL bütçe istiyor

Ev kiralama ve satın almaya yüksek talep olmasına karşın üretimin düşük kaldığını belirten TURYAP Genel Müdürü Kemal Karadağ, bundan dolayı özellikle İstanbul’da evlenecek gençleri ev konusunda büyük bir sıkıntı beklediğini kaydetti. Karadağ, “Düğün, eşya ve üzerine de uygun ev bulma arayışı çok zorlayıcı olacak. Aynı sıkıntının tatil bölgelerinde de yoğunlaştığını kaydeden Karadağ, “İmkanı olmayanlar bu süreçte evlenmesin. Önlerini daha net görene kadar beklesin. Ya da eskiye dönerek anne ve babayla yaşayabilirler. Fakat bu da toplumsal sorunlara neden olabilir” yorumunu yaptı. İstanbul’da ilçe ilçe, semt semt değişmekle birlikte İstanbul’da kira ortalamasının 5 bin TL olduğunu belirten Karadağ, “Sadece kira 5 bin TL, depozito 5 bin TL, emlak hizmet bedeli 5 bin 900 TL, abonelikler 1500 TL, boya/badana 2 bin 500 TL dahil edildiğinde ev kiralama için toplam rakam 19 bin 900 TL’ye geliyor” dedi. İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizamettin Aşa da, “Evlilik sezonu yavaş yavaş açıldı. Ancak bugünlerde ‘evleneceğiz’ diye ev arayanların sayısı az. Muhtemelen büyük kısmı geçen yıl evini tutup pandemi nedeniyle düğününü ertelemelerden kaynaklandı. Artık önümüzdeki günlerde bir artış bekliyoruz. Fakat şu dönemde kiralık ev tutup evlenmek hiç kolay değil. İmkanı olan biran önce tutsun” diye konuştu.

Mobilya için 50 bin TL harcanıyor

MODOKO Başkanı Koray Çalışkan da, düğün paketi olarak tabir edilen yemek, oturma ve yatak odasından oluşan set için minimum 50 bin TL’nin gözden çıkarılması gerektiğini söyledi. Çalışkan, “Fabrikasyon üretim yapan markalardan alışveriş yapan çiftler kredi kartıyla alışverişi tercih ederken, daha özel üretim tercih eden çiftler ise nakit yolla alışveriş yapıyor. Düğün sezonunun başladığı bugünlerde taksit sayısının 9’dan yukarıya çıkması sektöre hareketlilik katacak. Ancak biz burada taksit sayısı düzenlemesini bankaların kampanyalarla desteklemesini istiyoruz” dedi. “Örneğin; biz mobilyacılar kredi kartına 3 taksit yapalım. Kalan taksit sayısını da bankalar tamamlasın” diyen Çalışkan, “Çünkü kredi kartına yüksek taksit sayısı zaten artan finansman yükümüzü daha da artırıyor. Bu anlamda bankaların ekstra taksit sayısı vermesi daha iyi olacak. Yoksa büyük çoğunluğunu KOBİ ölçekli firmaların oluşturduğu mobilya sektörünün bu kadar finansman yükünü kaldırmaları kolay değil” yorumunu yaptı.

Alımlar erteleniyor

Beyaz eşyada halihazırda en fazla 9 taksit yapıldığını belirten Dayanıklı Tüketim ve Beyaz Eşya Perakendecileri Derneği (BEYPER) Başkanı Ali Yıldız, çamaşır makinası, buzdolabı, bulaşık makinası, elektrik süpürgesi, ankastre gurubu gibi 6 parça alındığında bu ürünlerin tutarının 40 ile 50 bin arasında tuttuğunu söyledi. Buna kurutma makinası ve derin dondurucu eklendiğinde ise rakamın çok daha yukarıya çıktığını ifade eden Yıldız, “Türkiye’de asgari ücretli oranı yüzde 55-60. Bu nedenle kartlı alımlarda taksit sayısının 18 ay ile 24 ay arasında çıkarılması gerekir” dedi. Halihazırda mobilya almak isteyenlerin bankalara kredi başvurusu yapmak zorunda kaldığını aktaran Yıldız, “Ancak orada da faiz oranları yüksek. Geçen yıl 561 bin adet evlilik olmuştu. Üçte biri kadar da boşanma oluyor. Bu yıl evlilik oranlarının da artması bekleniyor. Taksit oranları yükseltilirse gençlerimizin bunu uzun vadeli taksitlerle ödemesi daha kolay olacak” dedi. Halen beyaz eşya alımlarının sakin gittiğini, düğün sezonun başladığı haziran ayı itibariyle canlanma başlandığını söyleyen Yıldız, “Ancak alım gücü düşük o yüzden alımlarını ertelemeye gidenler oluyor ya da ikinci ele yönelebiliyorlar. Öte taraftan ev alamadığı için eşya alımını öteleyenler de oluyor” yorumunu yaptı.